دانلود مقاله
ایمونواسی به‌طور گسترده برای آنالیز انواع هورمون در آزمایشگاه‌های بالینی استفاده می‌شود. از زمان اولین روش ایمونواسی انسولین که برسون و یالو توصیف کردند ــ که جایزه نوبل پزشکی را در سال 1977 دریافت کرد ــ این روش به‌طور چشمگیری پیشرفت کرده است. با این‌که از این روش به شکل گسترده‌ای استفاده می‌شود، تداخلاتی هم در آن دیده شده است.
ایمونواسی به دلیل پیچیدگی‌های تعامل آنتی‌ژن (Ag) - آنتی‌بادی (Ab) که در ماتریکسی پیچیده رخ می‌دهد، مستعد تداخل است؛ چنین تداخلی به تفسیر نادرست نتایج ایمونواسی منجر می‌شود که سبب آزمایش‌های غیرضروری یا تجویز درمان نامناسب می‌شود.
طراحی ایمونواسی ابتدا بر توسعه آنتی‌بادی‌های پلیکلونال به‌دست‌آمده از منابع حیوانی در قالب رقابتی تکیه داشت. در سال 1975، کوهلر و میلشتاین تکنیک توسعة آنتی‌بادی مونوکلونال (mAb) را توصیف کردند ــ و موفق شدند جایزه نوبل پزشکی را در سال 1984 به دست آورندــ که منجر به توسعه ایمونواسی غیررقابتی (ساندویچ) شد. در این نوع از آنتی‌بادی‌ها، دو mAb مختلف می‌توانند آنتی‌ژن یکسان را در مرحلة انکوباسیون تشخیص دهند.
حساسیت و اختصاصیت ایمونواسی تشخیص و تعیین کمیت آنالیت‌ها را در غلظت‌های بسیار پایین ممکن می‌کند که این کار با شیوه‌های دیگر شیمی بالینی امکان‌پذیر نبوده است. علاوه بر مزایای اندازه‌گیری با سرعت زیاد و ابزارهای کاملاً خودکار، عملکرد تحلیلی بهبود یافته به تبدیل شدن روش ایمونواسی به روشی گسترده در آزمایشگاه‌های بالینی منجر شد. با این‌حال، این پیشرفت‌ها با اشکالاتی مانند اختصاصیت کم روش‌های ایمنی مستقیم استروئیدی همراه است.
تداخل ممکن است سبب نتایج مثبت کاذب، نتایج منفی کاذب یا هر دو شود، که می‌تواند نمایه هورمونی به‌ظاهرمنسجمی را شبیه‌سازی کند و ممکن است منجر به آزمایش‌های غیرضروری، درمان‌های نامناسب یا تشخیص نادرست شود.
هدف نهایی تلاش‌های کنترل کیفیت آزمایشگاهی مثل انطباق با الزامات قانونی و اعتبارسنجی، تعمیر و نگهداری ابزار، برنامه‌های ارزیابی داخلی و خارجی، دستیابی سریع به نتایج قابل اعتماد و دقیق است. متخصصان آزمایشگاه باید نگاهی انتقادی به نتایج داشته باشند و کورکورانه به ابزارها اعتماد نکنند. درک دقیق اصول تحلیلی و طراحی سنجش نیز برای تفسیر صحیح نتایج آزمایشگاهی و مشکوک شدن به نتایج اشتباه ضروری است.
در این بررسی، درباره مکانیسم‌های دخیل در تداخل تحلیلی احتمالی در شرایط آزمایشگاهی، راه حل‌ها و راهبردهای مورد استفاده برای مشکوک شدن و غلبه بر چنین تداخلی، از جمله تداخل‌هایی که اخیراً گزارش شده‌اند، بحث می‌کنیم.
پروین مقدم، کارشناس ارشد سلولی و مولکولی؛
زینب پیرعلی، کارشناس ارشد ایمونولوژی؛
سپیده بابایی، کارشناس سلولی مولکولی؛
آتنا شاپورزاده، دکترای بیوشیمی؛
(گروه تحقیق و توسعه شرکت نویان نگین پارسیان)